پرستاری
پَرَستار یا نِرس[۱][۲] (به انگلیسی: nurse) شخصی که در زمینه اصول علمی و مهارتهای حرفهای مراقبت سلامت، درمان و آموزش پزشکی بیماران تحصیل کرده و در آن مهارت داشته باشد.پرستاری به عنوان یک رشته شغلی بسیار مهم در جوامع دنیا می باشد.هرچند در گذشته به تمام مراقبین بیماران و ناتوانان پرستار میگفتند ولی امروزه پرستار فردی است که دارای تحصیلات دانشگاهی در این زمینه است. در ایران پرستارانی در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پرستاری وجود دارند. رشتههای جدیدی در مقطع کارشناسی ارشد با مبنای پرستار وظیفهمدار راهاندازی شدهاست، همچنین آموزش مداوم پرستاران با همکاری سازمان نظام پرستاری در کل ایران عملیاتی شدهاست.[۳]پرستار نمیتواند مرکز درمانی مستقلی داشته باشد بلکه در مراکز درمانی تأسیس شده مانند بیمارستان، درمانگاه یا مطب عضوی از تیم درمانی است. در ایران سازمان نظام پرستاری به عنوان سازمان صنفی پرستاران میباشد. پرستاران میتوانند مؤسس مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری در منزل باشند.براساس استانداردها، میبایست تعداد پرستاران سه برابر تعداد پزشکان یا دو برابر تعداد تختهای بیمارستانی باشد یا در ازای هر هزار نفر جمعیت، سه پرستار وجود داشته باشد.[۴] همچنین استانداردهای جهانی نشان میدهد در بخش داخلی و جراحی، هر ۴ تا ۶ بیمار باید یک پرستار داشته باشند (که در ایران، هر ۱۲ بیمار یک پرستار دارند (چاپدر۱۳۸۹)).[۵]
پرستاری در ایران
آموزش پرستاری در ایران، بهخصوص برای زنان، همواره دچار مشکلاتی بودهاست. بهطور مثال تا دهه ۱۹۵۰ میلادی، آموزش پرستاری برای زنان در ایران یک تابوی اجتماعی محسوب میگردید.[۶]نخستین موسسهای که به زنان ایران آموزش پرستاری ارائه میداد بیمارستان پرزبترین آمریکاییان در تهران از سال ۱۸۹۳ بود. مدارس دیگری در رشت (۱۹۲۴)، همدان (۱۹۲۷)، و کرمانشاه (۱۹۳۱) سپس تأسیس گردیدند. در سال ۱۹۳۶ بود که دانشگاههای کشور همانند: ارومیه، تبریز و سپس تهران آموزش پرستاری مدرن را در ایران آغاز کردند. دانشگاه شیراز نیز کار خود را در سال ۱۹۳۷ آغاز کرد. مدیریت و تدوین دورههای این موسسات بنا بر درخواست وزارت آموزش عالی کشور تماماً بر عهده متخصصین پرستاری از آمریکا واگذار گردید.[۷]در سال ۱۹۵۶، نخستین کنفرانس سراسری آموزش پرستاری در ایران برگزار گردید که بسیاری از سیاستگذاریهای آتی را باعث شد.[۸]۱۴ مؤسسه آموزش عالی به سال ۱۹۶۹ در ایران رشته پرستاری را ارائه میکردند، اما تنها دانشگاه شیراز دوره چهارساله پرستاری ارائه میداد.[۶] دانشگاه شیراز به ویژه در زمینه آموزش پرستاری در کشور پیشرو بود و نخستین دانشگاهی بود که به پرستاران پروانه حرفهای اعطا میکرد.[۹] همچنین تنها در دانشگاه شیراز بود که آموزش پرستاری به زبان انگلیسی ارائه میگردید.[۱۰]
وظایف پرستار
1ثبت مشخصات بیمار در پرونده های پزشکی او و گزارشهای پرستاری
2بررسی منظم وضعیت بیماران از جمله گرفتن دمای بدن، اندازه گیری فشار خون و کنترل وضعیت تنفسی آنها
3کمک به پزشکان و سایر تیم درمان
4دادن داروی بیماران مطابق با دستور پزشک
5انجام تزریقات، تزریق خون، تمیز کردن و پانسمان زخم ها
6استفاده از تجهیزات و دستگاه های پیشرفته پزشکی
7احترام به بیماران و رعایت حقوق آنها
8همکاری با بخش های مختلف بیمارستان
9آرام سازی محیط فیزیکی، کنترل دما و نور، سر و صدای محیط و سایر عوامل محیطی و تامین شرایط استراحت به آرامش بیمار
10کنترل و نظارت بر کار واحد پرستاری و برنامه ریزی شیفت های کاری (از وظایف سرپرستار)
