رشته علوم انسانی
علوم انسانی، مجموعهای از رشتههای دانشگاهی هستند که جنبههای مرتبط با ویژگیهای تمدنی، جامعهای، فرهنگی تاریخی و باستانی، ادبی و جغرافیایی انسان را مطالعه و آموزش میدهند.در قرون وسطی، این اصطلاح در تقابل با الهیات قرار داشت و به طبقهای از آموزش و تحصیل اشاره داشت که در دوران حاضر به عنوان محدوده اصلی مطالعات و آموزشهای دانشگاهی است و جنبه سکولار (غیر دینی) دارند.امروزه، علوم انسانی، بیشتر به علومی گفته میشود که در خارج از حیطه ریاضیات، علوم طبیعی و علوم حرفهای قرار دارند.[۱]دانشمندان علوم انسانی از روشهایی استفاده میبرند که در درجه اول تحلیلی و نقادانه یا نظریه پردازانه هستند و مجهز به اجزا و ابزار مهمی در تاریخ بشری میباشند که از روشهای عمدتاً مبتنی بر تجربه در علوم تجربی متمایز میشوند.[۲]علوم انسانی، شامل زبانهای باستانی و مدرن، ادبیات، فلسفه، مذهب، هنر و موسیقیشناسی، جامعهشناسی، روانشناسی، زبانشناسی، مدیریت، اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی و تاریخ و رشتههای مرتبط دیگر میشود.دانشمندان علوم انسانی، "humanity scholars" (دانشمندان علوم بشری) یا اُمانیستها (انسان گراها) هستند.[۳]اصطلاح اُمانیست همچنین یک موضوع و رویکرد فلسفی را شرح میدهد که برخی دانشمندان «غیر بشرگرا» در علوم انسانی را شامل نمیشود.دانشمندان و علما و هنرمندان رنسانس نیز اومانیست نامیده میشدند.برخی از مکاتب و شاخههای ثانویه علوم انسانی، دارای کلاسهایی هستند که معمولاً متشکل از ادبیات انگلیسی، مطالعات جهانی و هنر میباشند.در ایران[نیازمند منبع][به گفتهٔ چهکسی؟] این شاخه از علوم بر اساس تعریف آن بر اساس موضوع به دستهای از علوم گفته میشود که به مسایلی چون جامعه، فرهنگ، زبان، رفتار و کنش انسان، و روان و اندیشهٔ افراد توجه دارد.درعینحال، بسیاری از شاخههای علوم انسانی چون مدیریت، اقتصاد، حسابداری، جغرافیا و روانشناسی برای تجزیه و تحلیل از برخی علوم غیرانسانی همچون ریاضیات کاربردی (در مدیریت)، آمارِ کاربردی و تحلیل رگرسیون (اقتصاد و روانشناسی)، GIS و سیستمهای راداری و سنجش از دور (در جغرافیا) و سایر روشهای تجربی استفاده میکنند.مورد هدف رشته انسانی صحبت می کنیم، هر گونه مسئله که به انسان ها مربوط باشد، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد و از زمینه های اقتصاد و حقوق گرفته تا ادبیات و جامعه شناسی و روانشناسی از موضوع های اصلی رشته انسانی محسوب می شود
بازار کار رشته انسانی
اکثر دانشآموزان پایهی نهم که رشتهی انسانی را انتخاب میکنند، اطلاعات کافی در رابطه با بازارکار و آیندهی شغلی این رشته ندارند و تصور میکنند اکثر رشتههای انسانی اشباع شدهاند یا از بازارکار خوبی برخوردار نیستند. خوب است بدانید با انتخاب برخی از رشتههای علوم انسانی میتوانید به استخدام رسمی درآیید که یکی از مهمترین مزایای استخدام رسمی، امنیت شغلی است.ممکن است این سوال برای شما هم پیش بیاید که در میان شغلهای انسانی کدام رشته بازارکار بهتری دارد؟ یا پردرآمدترین رشتهی انسانی کدام است؟ کدامیک از رشتههای انسانی استخدام قطعی دارند؟ از میان رشتههای انسانی کدامیک بیکاران کمتری دارد؟حدود ۸۰ رشتهی دانشگاهی در پنج زیرگروه در فهرست رشتههای انسانی قرار میگیرند. از محبوبترین رشتههای دانشگاهی علوم انسانی و زمینههای کاری مناسب این رشتهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1حقوق – فارغالتحصیلان رشتهی حقوق میتوانند در حوزههای وکالت، محضرداری و حقوق قضایی در نهادها و موسسههای دولتی و خصوصی به فعالیت بپردازند. همچنین بسیاری از شرکتها و ادارات خصوصی و دولتی به مشاور حقوقی نیاز دارند.
2علوم قضایی – دانشجویان رشتهی علوم قضایی پیش از فارغالتحصیلی نیز میتوانند بهعنوان کارآموز در قوهی قضائیه استخدام شوند. فعالیت در ادارههای ثبت اسناد و املاک، اجرای احکام و دفاتر اسناد رسمی یا فعالیت بهعنوان مشاور حقوقی، از دیگر موقعیتهای شغلی دانشجویان و فارغالتحصیلان رشتهی علوم قضایی است.
3روانشناسی – یک روانشناس علاوه بر فعالیت فردی و دادن مشاوره به افراد دارای اختلال روانی یا مشکلات و مصائب روحی در مطب شخصی یا کلینیکهای مشاوره و روانشناسی، میتواند در سازمانهایی مانند نیروی انتظامی، بهزیستی، خانههای سالمندان، مهدکودکها، زندانها و … بهعنوان مشاور فعالیت کند. امروزه فعالیت فارغالتحصیلان رشتهی روانشناسی در کسبوکارهای دانشبنیان یا استارتآپی بهعنوان کارشناس تبلیغات و شبکههای اجتماعی نیز رواج یافته است.
4حسابداری – تمام بنگاههای اقتصادی، از کارگاههای کوچک تا کارخانههای بزرگ و صنایع ملی برای رسیدگی به صورتهای مالی خود به یک یا چند حسابدار نیاز دارند. رسیدگی به امور مالیاتی و امور مالی دیگر در تمام بنگاههای اقتصادی امری حائز اهمیت است. از عناوین شغلی فارغالتحصیلان رشتهی حسابداری میتوان به کارشناس امور مالیاتی، کارشناس گمرک، مدیر مالی، حسابرس و کارمند بانک اشاره کرد.
5مدیریت بازرگانی – فارغالتحصیلان رشتهی مدیریت بازرگانی معمولاً بهعنوان کارشناس در ادارات و شرکتهای خصوصی و دولتی مشغول به کار میشوند تا با افزایش تجربه و بر اساس میزان شایستگیای که از خود نشان میدهند، در آینده به مدیرانی موفق مبدل شوند. از کارآفرینی و راهاندازی کسب و کار شخصی تا فعالیت بهعنوان مشاور در سازمانهای مختلف میتواند در زمرهی فعالیتهای دانشآموختگان رشتهی مدیریت بازرگانی به حساب آید.
6علوم سیاسی – شاید بسیاری از فارغالتحصیلان رشتهی علوم سیاسی سودای فعالیت در وزارت امور خارجهی کشور را داشته باشند، اما قطعاً این وزارتخانه ظرفیت بالایی برای استخدام نیروی جدید ندارد. فارغالتحصیلان رشتهی علوم سیاسی معمولاً در روابط عمومی سازمانهای مختلف دولتی و خصوصی بهعنوان کارشناس مشغول به کار میشوند. بسیاری از دانشآموختگان رشتهی علوم سیاسی در رسانههای مختلف همچون صدا و سیما، خبرگزاریها، روزنامهها و سایتهای خبری و اجتماعی مشغول به کار هستند.
7مدیریت امور بانکی – فعالیت بهعنوان کارشناس در موسسههای مالی یا بهعنوان کارمند امور اداری در بانکها ازجمله زمینههای کاری این رشته است. دانشآموزختگان موفق در این رشته ممکن است درنهایت بهعنوان رئیس موسسههای مالی، اعتباری و بانکها به فعالیت بپردازند.
8مدیریت مالی – فعالیت در موسسههای مالی و اعتباری، شرکتهای سرمایهگذاری و بورس ازجمله زمینههای شغلی این رشته است.
9مدیریت هتلداری – با پیشرفت صنعت توریسم در کشور، بازار کار این رشته نیز رو به گسترش است. مدیریت اقامتگاهها، هتلها و مجموعههای تفریحی از زمینههای فعالیت در رشتهی مدیریت هتلداری است. از عناوین شغلی رشتهی مدیریت هتلداری میتوان به مواردی مانند مدیریت گردشگری و جهانگردی، مدیریت تشریفات، مهمانداری هواپیما، قطار، کشتیهای مسافرتی، مدیریت واحدهای پذیرایی و اقامتی، مدیریت موسسات ملی و جهانگردی، تور لید شرکتهای حمل و نقل هوایی و … اشاره کرد.
از دیگر رشتههای دانشگاهی مهم علوم انسانی که بازار فعالیت کاری نسبتاً مناسبی دارند میتوان به رشتههای روابط بینالمللی، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، روزنامهنگاری، مددکاری، اقتصاد و باستانشناسی اشاره کرد. البته شایان ذکر است که کسب مدارج و مدارک بالا در این رشتهها، امکان کسب موفقیت شغلی را به شکل مشهودی افزایش میدهد.برخی رشتههای دانشگاهی علوم انسانی مانند فلسفه، جامعهشناسی، زبانشناسی، ادبیات فارسی، تاریخ، جغرافیا و … اگرچه در ظاهر بازار کار مشخصی ندارند، اما رشتههای بسیار مهمی هستند که گسترش و توجه به آنها میتواند موجب تحول سطح فرهنگی جامعه و پیشرفت کشور شود. دانشآموختگان این رشتهها با فعالیت در عرصههای مختلف مانند نگارش آثار ارزشمند، حضور به عنوان کارشناس در مراکز فرهنگی و علمی یا فعالیت آکادمیک در دانشگاهها، نقش مهمی در جامعه ایفا میکنند.